广西住建厅--广西频道--人民网

Bu m?q?l?ne? latin ?lifbas?nda?? igez?ge bar.

Ватандашлык	СССР
Тугандагы исем	рус. Владимир Ильич Ульянов
Патроним или матроним для человека	Ильич
Титул	дворянин[d]
Т?х?лл?с	Ленин, Ильин, Н. Ленин, Старик, К. Тулин ??м Lenin
Туу датасы	22 апрель 1870(2025-08-06)[…]
Туу урыны	Сембер, Сембер губернасы, Россия империясе
?лем датасы	21 гыйнвар 1924(2025-08-06)[…] (53 яшь)
?лем урыны	Большие Горки[d], РСФСР, СССР
?лем т?ре	табигый ?лем[d]
?лем с?б?бе	миг? кан й?гер?[d]
К?мел? урыны	Ленин т?рб?се
Ата	Илья Ульянов
Ана	Мария Ульянова[d]
Кард?ш	Мария Ильинична Ульянова[d], Ольга Ильинична Ульянова[d], Александр Ильич Ульянов[d], Дмитрий Ильич Ульянов[d] ??м Анна Ильинична Елизарова-Ульянова[d]
Ире яки хатыны	Надежда Крупская
Ыруг	Семья Ульяновых[d]
Туган тел	рус теле
Язма ?с?рл?р теле	алман теле, француз теле, инглиз теле ??м рус теле
Сак астында тоту урыны	Дом предварительного заключения[d]
Гаепл?нг?н	политическая деятельность[d]
??за	ссылка в Сибирь[d]
??н?р т?ре	с?яс?тче, инкыйлабчы
Эшч?нлек ?лк?се	ленинизм[d], с?яс?т ??м коммунизм
Эш урыны	Санкт-Петербург д??л?т университеты
Башкарган вазыйфа	председатель Совета народных комиссаров РСФСР[d], председатель Совета народных комиссаров СССР[d], председатель Совета Труда и Обороны СССР[d], член Политбюро ЦК КПСС[d], член Политбюро ЦК КПСС[d] ??м член Политбюро ЦК КПСС[d]
?лма-матер	Санкт-Петербург д??л?т университетыны? юридик факультеты[d], Казан Император университеты ??м Сембер классик гимназиясе[d]
Активлык урыны	Санкт-Петербург ??м М?ск??
С?яси фирка ?гъзасы	Россия социал-демократик эшчел?р фиркасе, Русия социал-демократик эшчел?р (б?лш?викл?р) фиркасе[d] ??м Советлар Берлеге коммунистик фиркасе
Битт?ге ч?чл?р	борода в стиле ван Дейка[d]
Ч?ч т?се	кара ч?ч
С?лам?тлек торышы	?ян?к авыруы
Сексуальная ориентация	?етеросексуальлек
Катнашучы	Россия инкыйлабы, II съезд РСДРП[d], III съезд РСДРП[d], IV съезд РСДРП[d], V съезд РСДРП[d], VII съезд РКП(б)[d], VIII съезд РКП(б)[d], IX съезд РКП(б)[d], X съезд РКП(б)[d] ??м XI съезд РКП(б)[d]
Сугыш	Россия инкыйлабы, Октябрь инкыйлабы ??м Русия ватандашлар сугышы
?с?рл?р исемлеге	произведения Ленина[d]
?с?рл?р ?ыентыгы	Виктория ??м Альберт Музее
С?нгать юн?леше	антиимпериализм[d], антикапитализм[d], марксизм ??м классовая борьба[d]
?гъзалык	Общество старых большевиков[d]
С?яси идеология	ленинизм[d]
Йогынтысын кичерг?н	Карл Маркс, Фридрих Энгельс, Георгий Валентинович Плеханов[d], Александр ?ерцен[d], Георг ?егель, Карл Каутский[d], Иосиф Дицген[d] ??м Джон Аткинсон Гобсон[d]
Б?л?кл?р
Биеклек?/?буй	165 сантиметр
Сур?тл?н?	Metamorphoses of Lenin[d]
Автор буларак авторлык хокуклары хал?те	автор хокукларына иялек вакыты т?мам[d]
Досье в	Швейцарский архив исполнительских искусств[d]
Архивный фонд	Архивы России[d]
Commons Creator бите	Vladimir Lenin
Владимир Ленин Вики?ыентыкта

百度 注重选拔使用经过基层一线和困难艰苦的地方培养锻炼且实践考验优秀的年轻干部，注重在懂农业、爱农村、爱农民的“三农”工作队伍中选拔干部，助推脱贫攻坚，使优秀年轻干部源源不断脱颖而出，营造改革创新、干事创业的良好氛围。

Владимир Илья улы Ленин (чын фамилиясе Ульянов; рус. Влади?мир Ильи?ч Ле?нин) — Россия империясе ??м СССР с?яс?т ??м д??л?т эшлеклесе, инкыйлабчы, большевиклар фиркасен нигезл??че. 1917 елны? Б?ек Октябрь инкыйлабын оештыручылардан берсе. Ф?лс?ф?че, марксист, публицист, ?ченче коммунистик интернационалны оештыручы, ССРБга нигез салучы. Ф?лс?ф? ??м икътисад ?лк?сен? карый торган ф?нни хезм?тл?ре бар.

В. Ленин ?ит?кчелегенд?ге Б?ек Октябрь инкыйлабы н?ти??сенд?:

• Россия беренче Б?тенд?нья сугышыннан чыга (Солых декреты);
• алпавыт ?ирл?ре ф?кыйрь крестьяннарга б?леп бирел? (?ир декреты);
• зур ширк?тл?р милл?тл?штерел?;
• дин д??л?тт?н аерыла;
• ил патша хакимияте бурычларын т?л??д?н баш тарта;
• милл?тл?рне? ?збилгел?н? с?яс?те ?тк?рел? башлый (Польша, Балтыйк илл?ре, Финляндия, Молдавия, Т?ркия, Кытайны? Ман?уриясе, Монголия, АТССР ?.б.);
• с?н?гый электрлаштыру эшл?ре тормышка ашырыла (ГОЭЛРО планы);
• д?нья тарихында и? зур к?л?мле Наданлыкны бетер? с?яс?те ?тк?рел?;
• б?тен милл?тл?рне? хокуклары тигез дип игълан ител?;
• д?нья тарихында беренче тапкыр хатын-кызларга сайлау хокукы бирел?;
• В. Ленин башлаган Я?а Икътисади С?яс?т вакытында икътисадый ?сеш кайбер елларда 30 процентка ?ит?;

Т?р?ем?и х?ле

Атасы — к?ренекле м?гъриф?тче Илья Ульянов, Сембер губернасы д??л?т м?кт?пл?ре буенча баш инспектор. Улы Сембер гимназиясенд? укый.

1887 елда Казан университетыны? юридик факультетына укырга кер?. Биред? ?зене? революцион эшч?нлеген башлый. Шул ук елны студентлар арасында фетн?д? катнашканлыктан, университеттан куыла. М?хк?м? аны х?кем итеп Казан ?язенд?ге Апакай авылына ?с?рген?г? ?иб?р?.

Володя Ульянов — студент (1887)

1888 елда а?а Казанга кайтырга р?хс?т ител?. 1888-89 елларда Федосеев т?г?р?кл?ре эшенд? катнаша. Биред? Маркс, Энгельс, Плеханов ?с?рл?рен ?йр?н? башлый.

1891 елда Петербург университетыны? Юридик Факультетында экстерн р?вешенд? имтихан тапшыра, 1891-1896 елларда Самар бел?н Петербург ш???рл?ренд? м?хк?м?д?ге присяжный в?кил ярд?мчесе вазыйфасын башкара.

1895 елда Санкт-Петербургда Эшчел?р сыйныфын азат ит? ?чен к?р?ш берлеген (рус. Союз борьбы за освобождение рабочего класса) оештыруда катнаша.

1897 елда Енисей губернасына 3 еллык с?ргенг? ?иб?рел?. Шушенское авылында яши.

1900 елдан эмиграцияд?; Г. В. Плеханов ?.б. бел?н берлект? ?Искра? г?зитен н?шер ит?. РСДРПны? II корылтаеннан башлап (1903), Ленин б?лш?викл?р фиркасен ?ит?кли. Эмиграцияд? чакта яшерен фиркане саклап калу ??м ныгыту бел?н ш?гыльл?н?.

1912 елны? 5 маенда Санкт-Петербургда б?лш?викл?рне? хакимиятл?р р?хс?те бел?н чыккан ?Правда? г?зите чыга. Ленин г?зитне? м?х?ррияте бел?н кан?гать булмый (м?х?ррире И. Сталин була). Ленин к?н саен диярлек т?рле ки??шл?р, к?рс?тм?л?р, хаталар т?з?теп хатлар ?иб?р?. Ике ел эченд? аны? авторлыгында 270 м?кал? чыга.

1917 елгы Февраль Инкыйлабыннан со? Петроградка кайта, Октябрь Кораллы инкыйлабына ?ит?кчелек ит?. Советларны? II Б?тенрусия корылтаенда (1917, октябрь) ХКС р?исе итеп сайлана. Бер ?к вакытта 1918 елдан со? Эшче-Игенче Саклау Шурасы (1919 елдан Хезм?т ??м Саклау Шурасы (Советы) р?исе; Б?БК ??м СССР ?БК ?гъзасы.

1922 елны? декабренн?н, авыруы к?ч?еп кит? с?б?пле, с?яси эшч?нлект?н беркад?р читл?ш?. Ленин вафатыннан со? СССРда Ленин т?гълиматы Сталин а?латмасында канунлаштырыла.

1922 елны? 24 декабренд? ??м я?а елны? 4 гыйнварда ул Х ВКП(б) Корылтаена хат яза. А?арда ул фирка бел?н ит?г? д?гъва итк?н ??м ?зен? алмашка кил?ч?к б?лш?вик с?яс?тчел?рг? т?нкыйди сыйфатлама бир?. Со?ыннан бу хат ?Ленин васыяте? исемен алган.

Иосиф Сталинны ул гомум?н югары урыннарга куярга кушмаган. Ул аны кабаланучан ??м ?з ?йл?н?-тир?се бел?н туктаусыз идар? ит?рг? мавыгучы бер бюрократ итеп сур?тли. Сталин алга с?рг?н Татарстан АССР шикелле милли автономиял?рне? Советлар Берлеген? РСФСР ?арадашчылыгы? бел?н кер?ен ул тулысынча хаксызга чыгара. Ленин бу башлангычны Сталинны? ?милли б?лш?вик?л?рг? (республикалардагы коммунистларга) карата ?ыелган ачуы ??м ?ч алу нияте бел?н а?лата.

Л?кин, XI Корылтай (апрель, 1923) Ленинны? с?зен аяк астына салып, ВКП(б) беренче секретаре, дим?к, ил ?ит?кчесе итеп Сталинны сайлый.

1924 елны? 21 гыйнварында к?чле авырудан ?л?. Кызыл м?йдандагы Ленин т?рб?сенд? к?мелг?н.

Сугыш вакытында, 1941–1944 елларда Ленинны? ??с?де М?ск??д?, мавзолейда т?гел, Т?м?нд? сакланган. 1945 елны? апреленд? М?ск??г? кайтарылган.

Ульянов-Ленин в? Татарстан Автономиясе

ТАССРны оештыруда х?литкеч роль уйный: Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасын т?з? турындагы декретка(?ле сылтама) кул куя (1920, 27 май).

Т?п хезм?тл?ре

• Ни н?рс? ул "халык дуслары" ??м алар социал-демократларга каршы ничек сугыша? (Что такое "друзья народа" и как они воюют против социал-демократов?), (1894),
• Россияд? капитализм ?сеше (Развитие капитализма в России, (1899),
• ?Нишл?рг??? (Что делать?), (1902) ?.б.
• ?Алга бер адым, ике адым элек (безне? партияд?ге Кризис)? (?Шаг вперёд, два шага назад (Кризис в нашей партии)?), (1904)
• "Материализм ??м эпириокритицизм. Критик язмалар турында бер реакцион ф?лс?ф?? (?Материализм и эмпириокритицизм. Критические заметки об одной реакционной философии?), (1909) - Ленинны? гносеология буенча т?п хезм?те.
• "Марксизмны? ?ч чыганагы ??м ?ч состав ?леше? (?Три исто?чника и три составны?х ча?сти маркси?зма?), (1913)
• "Милли м?сь?л? буенча критик язмалар" ("Критические заметки по национальному вопросу"), (1913)
• "Милл?тл?рны? ?збилгел?н? хокукы турында? (?О праве наций на самоопределение?), (1914)
• “Русларны? милли горурлыгы турында” (“О национальной гордости великороссов”), (1914)
• "Д??л?т ??м инкыйлаб. Марксизмны? д??л?т турында т?гълимат ??м инкыйлабта пролетариат бурычлары?. (?Государство и революция. Учение марксизма о государстве и задачи пролетариата в революции?), (1917)
• ?Съездга хат? (?Письмо к съезду?), (1922) ?Ленинны? васыятьнам?? кебек да билгеле

К?птомлы сайланма ?с?рл?ре (1-45 томнар, 1954-1973) Татарстан китап н?шриятында татар теленд? н?шер ител?.

Ист?лек

Ленин х?рм?тен? ме?н?рч? торак пунктлар (м?с?л?н, Ленинград, Ульяновск, Лениногорск), урамнар (м?с?л?н, Казанны? Вахитов районында Ленин ??м Ульянов-Ленин урамнары) ??м бер астероид аталган.

Чыганаклар

• Ф?нзаман Баттал "К??елем Ленин бел?н с?йл?ш?!" 2015 елны? 14 май к?ненд? архивланган.

Шулай ук карагыз

• Ленин ордены