台湾女兵营区竟拍不雅照 遭大陆香港网友讽刺
| Чишм? | |
?Изге чишм??
архитектура ??м йола комплексы | |
.jpg)
| |
| Авыл | ТР, Алексеевск районы, Бил?р авылыннан ~3 км |
| Нигезл?? датасы | 1997 ел |
?Изге чишм?? архитектура ??м йола комплексы (рус. Архитектурно-культовый комплекс ?Святой ключ?, ингл. Architectural and religious complex Holy Well) ― Татарстанны? Алексеевск районы Бил?р авылы янында урнашкан ял ит? урыны. Чишм? ?йл?н?сенд?, ?з эчен? музей павильонын, чатырлар ??м ял ит? ?айланмаларын, йола ?тк?р? урыны да кертелг?н м??аб?т комплекс корылган. Бил?р тарихи-археологик музей тыюлыгы составында. Чишм? янында Халыкара ?С?л?т? яшьл?р уку-укыту форумыны? (??н?рл?р Бил?р Форум) балалар ?чен чатырлы лагере урнашкан [1].
Урыны
[?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт] Тышкы р?семн?р
| |
|---|---|
|
Фотор?семн?р. |
| Тышкы р?семн?р
| |
|---|---|
|
|
Фотор?семн?р. |
?Изге чишм?? комплексы Бил?р авылыннан т?ньяк-к?нбатышта ?Ху?алар тавы? ит?генд?ге урманда урнашкан. Авылдан чишм?г? Киров урамыннан борылып, 2,9 км асфальт юл алып бара.
Тарих
[?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт]Борынгы заманнарда монда м???сил?рне? изге йорты салынган булган, анда борынгы болгарларны? ?з?к алласы — Т??рег? корбаннар китерелг?н. Со?рак ?леге урын шулай ук м?селманнар ??м христианнар ?чен изге урынга ?йл?н?.
Чыганак турындагы риваятьл?рне? берсенд? Бил?р хакиме Тырышмал ху?а ??м аны? 40 кызы турында с?йл?нел?. Алар ш???рне дошманнардан батырларча саклаганнар, ?сирлекк? алынганнар ??м ?лемг? х?кем ителг?нн?р. ?мма со?гы мизгелд? кызлар ― йолдызларга, аларны? аталары ― чылтырап торган инешк? ?верелг?н: н?къ мен? ул изге санала да инде[2]. Биред? православие изге урыны да бар ― ?Алла?ы Анасыны? тереклек чыганагы? (рус. Живоносный источник Матери Божией), аны? бел?н татар кызы, шулай ук суда й?з?че икона ??м христиан динен кабул ит? турындагы романтик риваять б?йле[3] [4]. Православие диненд?гел?р район ?з?ге Алексеевскоедан ?Изге чишм??г? ?ч к?нлек т?ре й?реше[d] ясыйлар. Шунысы игътибарга лаек, ике чыганакка да су бер урыннан кил?.
1990-елларда бу урыннарда р?сми р?вешт? Бил?р д??л?т тарих-археология ??м табигать музей-тыюлыгы т?зел?, аны? бер ?леше булып ?Изге чишм?? комплексы тора. Комплекс 1997 елда Алексеевск районы хакимияте (2004 елга кад?р район башлыгы Алексей Иванович Демидов[5]) булышлыгы бел?н ??лм?тнефть?, ?Азнакайнефть?, ?Норлатнефть?, ?Прикамнефть?, ?Ямашнефть? нефть-газ табу идар?л?ре (НГДУ), ремонт-т?зелеш идар?се, ?Татнефть? А?не? (А? генераль директоры Ринат Галиев[d]) ТатНИПИнефть институты катнашында булдырылган. Х?йриячел?рне? исемн?ре ист?лек такталарында язылган[6].
Чишм? янында юлчылар ял итсен ?чен павильоннар, кызыл кирпечт?н ясалган беседкалар корыла, юллар салына, корбан китер? урыннары ?и?азландырыла (монда м?селманнар сарыкларны корбанга китер?). ?мма вакытлар узу бел?н инфраструктура искерг?н, реставраторларны? кызыл кирпеч павильоннарына алмашка бу га??еп матур урыннарда ниндидер аутентик, табигый н?рс? булдырасы килг?н.
Т?рле дини конфессия в?килл?ре ?ыела торган урын — ?зенч?лекле. Шу?а к?р? ?Изге чишм??не я?арту вакытында паркны? архитектура й?зе ?чен барлык конфессиял?рг?, туристларга тигез д?р???д? туры килерлек берд?м дизайн-код булдыруга зур игътибар бирелг?н. Х?зер комплекс ??м гам?лд?ге барлык инфраструктура, я?адан ?итештерел? торган материаллар кулланып, берд?м экологик юн?лешт? реконструкциял?н?. М?с?л?н, асфальт юллар ??м кирпеч беседкалар агачка алыштырылган, чишм? янында юыну павильоны ??м чишм? суын ?ыю ?чен у?айлы резервуар барлыкка килг?н.
Болгарларны? м???си архитектурасы образлары ?ч конфессияне берл?штер?че архитектура символына ?верел?. Я?артылган беседка ??м т?б?л?ре агач гонттан ясалган павильон формаларыны? нигезен? борынгы Бил?рне? тарихи мирасына, аны? сак манараларына ??м борынгы Болгар архитектурасы технологиял?рен? сылтамалар салынган. Беседкаларны биз??че нечк? металдан эшл?нг?н декоратив панельл?р борынгы Болгар руннарыны? челт?рле б?йл?ме бел?н капланган.
1нче чират участогыны? гомуми м?йданы: 10,7 га.
Тасвирлама
[?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт]?Изге чишм?? ― м?селманнар, христианнар ??м м???сил?рне? (Ш?м? авылында яш??че чуашлар) кил? урыны. Ел саен ?Изге чишм??г? т?рле дин тотучы ме?л?г?н юлчы кил?. Чишм?д?н тыш, изге агачлар ??м ?Ху?алар тавы? ?зе д? х?рм?т ител?.
?Изге чишм?? территориясе т?зекл?ндерелг?н, кирпеч койма бел?н ?йл?ндереп алынган, чишм?д?н тау башына у?айлы баскычлар алып бара, агач юллар ак м?рм?р бел?н биз?лг?н, юлчыларга ял ит? ??м ашау ?чен павильоннар т?зелг?н. Ризык ?зерл?рг? тел??чел?р ?чен урында махсус мичл?р куелган, казан, самавырлар арендага бирел?.
?Изге чишм?? суы шифалы дип санала. ?Изге чишм?? янында чишм? суы бел?н коену ?чен кабинкалар ясалган (ел ?йл?н?се суны? температурасы +6 градус[7]). Суны? составында к?меш бар, салкын килеш эчс?? д?, тамагы? авыртмый, дил?р. Чишм? бер д? туктамыйча, гел агып тора.
Биред? автомобильл?р ?чен стоянка бар, ул т?л??ле. Территорияд? мангал зоналы пикник ?чен беседкалар бар, беседканы арендалау шулай ук т?л??ле.
Кер? юлында биек наратлар ?с?. Капкадан керг?ч, сул якта аерым павильонда тарихи-археологик музей урнашкан.
Биек тау башына 444 баскыч алып мен?. Анда ист?лекле таш ??м ?тел?кл?рне ?т??че? кара ташлар бар (?леге ташлар ― территорияне т?зекл?ндер? вакытында куелган композиция гына[6]). Тел?кл?р тормышка ашсын ?чен, бу ташларны с?гать теле у?аена 7 тапкыр ?йл?неп чыгарга кир?к ик?н[8].
Т?нкыйть
[?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт].jpg)
?Ху?алар тавы?нда м???силек символлары урнаштыру, Ислам ??йк?лл?ре урыннарында м???си йолалар ?тк?р? м?селман ??м?гатьчелегене? ачуын чыгара, алар борынгы м?селман ?иренд? м???силекне? активлашуына борчыла. М?селманнар х?рм?т итк?н урыннар бел?н ян?ш? потларга табыну ислам кыймм?тл?рен хурлау буларак кабул ител?[6].
|
?Бу ?ирг? дини изгелек бирерг? тырышып, аны ха? кылуга ти?л?рг? тырышу – зур хата булып тора. ??ркемне? к??еле ?чен ата-бабасы яш?г?н ?ир, туган авыл, ?ск?н нигез изге булып торса да, а?а дини изгелек бир? д?рес т?гел. Ч?нки, динд? Алла?ы Т?гал? ?зе изге дип билгел?г?н н?рс? (урын) ген? изге була ала?[9] | 
|
Иск?рм?л?р
[?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт]- ↑ Изге Бил?р ?иренд? шат балалар тавышы я?гырый! selet.biz
- ↑ Святой источник Биляр в Республике Татарстан. culture.ru
- ↑ Олег Плаксин. Родник ?Святой ключ?, святой источник иконы Божией Матери ?Живоносный Источник? у села Билярск Алексеевский район Республика Татарстан. svyato.info, 11.08.2008
- ↑ Билярское урочище Святой ключ. votpusk.ru
- ↑ Наталья Голобурдова, Елена Иванова, Максим Кирилов, Алексей Лучников. Еще один из рода Демидовых: править Алексеевским будет наследник могучего клана. business-gazeta.ru. 21.02.2018
- ↑ 6,0 6,1 6,2 ?На пропитанной светом ислама земле Биляра совершать языческие обряды - уму непостижимо!? milliard.tatar
- ↑ Святой источник в урочище Святой Ключ у села Билярск. vk.com, 20.02.2016
- ↑ Билярский святой ключ и мельница князя Оболенского. Дзен, 29.07.2023
- ↑ Зил? М?б?р?кшина. ?Бил?рд? ч?пр?к б?йл??, таш тир?ли ?йл?н? – ад?м хурына калу бел?н бер!? Интертат, 1.07.2023
?д?бият
[?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт]- ?Изге чишм?? архитектура ??м культ комплексы / Алексеевск ??м Бил?р. Мирас х?зин?се. Туристлар ?чен схема, 2025.
- Степанова И.М., Михайлова В.М. Путешествие по родному краю. Истории деревень, сёл и посёлков Аксубаевского района Республики Татарстан. Часть 2. Чебоксары: ?Новое Время?. 2014.
Сылтамалар
[?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт]- ?Святой Ключ? в Билярске
- Святой источник Биляр в Республике Татарстан. culture.ru
- Билярск святой ключ Татарстан. RUTUBE видео, 03:19
- Фотор?семн?р